İlk Kez Bir İnsana Beyin Çipi Yerleştirildi!
Elon Musk, 29 Ocak’ta X üzerinden yaptığı açıklamada 2016’da kurulan beyin çipi start-up şirketi Neuralink’in ilk kez bir insana beyin çipi yerleştirdiğini duyurdu. Beyin çipi yerleştirilen kişinin kimliğini belirtmeyen Musk, hastanın iyileştiğini belirtti. Ayrıca ilk sonuçların “nöron spike” tespiti konusunda geleceği parlak olduğunu iletti. Spikelar, beyin hücreleri olan nöronların aktivesi olarak tanımlanıyor. Kısaca, beyin çipi yerleştirilen insanın nöronları, birbirlerine günlük hareketleri kontrol eden elektriksel ve kimyasal sinyaller gönderiyorlar.
https://fortunesbusinessreview.com/wp-content/uploads/2023/06/News-2.jpg
Neuralink, beyin çipi implantının insan üzerindeki testleri için Gıda ve İlaç İdaresi’nden (FDA) 2023 Mayıs’ında onay almış ve Eylül 2023’ten itibariyle 22 yaş ve üzeri omurilik felci veya ALS’den kaynaklanan kuadripleji (boyunun altındaki altındaki uzuvları felç eden bir hastalık) hastalarının insan deneylerine katılabileceğini söylemişti. Kısacası, Neuralink’in deneyinin şu anki önceliği nörolojik hastalığı olan insanlar.
İnsan beyni, “sinaps”lerle birbirine bağlanmış yaklaşık 86 milyar nörona ev sahipliği yapıyor ve hareket etme, düşünme veya hissetme gibi eylemler için elektrik uyarısı üretiliyor. Bu uyarılar olağanüstü hızlarda bir nörondan diğerine aktarılıyor.
Bilim insanları, ya kafaya yerleştirilen girişimsel olmayan bir başlık kullanılarak ya da beyne yerleştirilen teller kullanılarak bu sinyallerden bazılarını tespit edebilen cihazlar geliştiriyorlar. Bu teknoloji, “brain-computer interface (BCI)” veya “beyin-bilgisayar arayüzü” olarak adlandırılıyor.
PRIME testi ve Telepati
Neuralink’in klinik testinin adı ise “Precise Robotically Implanted Brain-Computer Interface” (PRIME), Türkçesiyle: Hassas Robotik İmplante Edilmiş Beyin-Bilgisayar Arayüzü. Klinik testte, cerrahi robot aracılığıyla firmanın BCI implantı bir madeni para büyüklüğünde olup kafatasına yerleştiriliyor. İmplant, beyne giden çok ince kablolara sahip. İmplantı yerleştirme sürecinde 10-12 mikron genişliğinde özel yapım mikroskobik iğneler kullanılıyor. Başka bir deyişle bir kırmızı kan hücresinin çapından birazcık daha fazla. Küçük boyutu, implantların beyin korteksinde mümkün olduğunca az hasar bırakılarak yerleştirilmesine katkı sağlıyor.
Neuralink, PRIME testinin amacını kısaca “beynin, hareketleri kontrol eden bölgesine çıplak gözle fark edilemeyecek kadar küçük bir implant yerleştirilmesi” olarak tanımlıyor.
İnsanlar üzerinde yapılan testler, implantın ve operasyon sürecinin güvenliği ve verimliliği hakkında veri toplayarak cihazın geliştirilme sürecine katkıda bulunacak.
İmplantın, 64 yive (bir dişli çarkta veya bir vidada iki diş arasında kalan çukur bölüm) yayılmış 1024 elektrot içerdiği biliniyor. Testte, implantın dışında cerrahi robot ve bilgisayara veya başka bir teknolojik alete kablosuz bağlanabilen Neuralink kullanıcı uygulaması gibi teknolojilerden yararlanılıyor. Bu implanta verilen ad ise “telepati”. Telepati, nöron aktivitelerini kaydetmek ve bunu ortak bir Bluetooth bağlantısı aracılığıyla akıllı telefon gibi bir cihaza göndermek üzere tasarlandı. Böylece telepatinin, insanların telefonlarını veya bilgisayarlarını sadece düşünerek kontrol etmelerini sağlaması bekleniyor.
İmplantın Olası Faydaları
Musk’ın tweetinde, ilk kullanıcıların uzuv işlevlerini kaybetmiş kişiler olacağını belirtti ve “Stephan Hawking’in hızlı bir daktilo yazarından veya müzayede memurundan daha hızlı iletişim kuracağını düşünün. İşte amaç bu.” sözleriyle teknoloji-insan ilişkisinin kökten değişeceğinin ve özellikle ALS gibi hastalıklara sahip dezavantajlı bireylerin hayatının önemli ölçüde kolaylaşacağının sinyallerini verdi.
Ek olarak firma, çipin beynin “motor fonksiyonları kontrol eden bölümüne yerleştirilmesinin” insanların nörolojik hastalıklarının üstesinden gelmelerini sağlayacağına, dolayısıyla halihazırda bir tedavisi olmayan nörolojik bozukların bile implant sayesinde tedavi edilebileceğine inanıyor.
Yeni Bir Fikir?
Her ne kadar Neuralink’in yaptığı önemli bir deney olsa da fikir tamamen yeni değil. Örneğin, 1960 ve 1970’lerde elektrik uyarımının kedilerde agresif davranışları tetiklemek veya bastırmak için kullanıldığı, 2000’lerin başlarında ise maymunların sadece düşünerek bilgisayar imlecini hareket ettirmek için eğitildiği biliniyor. King’s College’dan medikal cihazlar profesörü Anne Vanhoestenberghe’e göre de, “Bu yeni bir şey değil, ancak yerleştirilebilir teknolojinin olgunlaşması ve şirketlerin bulmacanın tüm parçalarına sahip olduğu ve onları gerçekten bir araya getirmeye başlayabileceği bir aşamaya ulaşması uzun zaman alıyor”.
Etik ve Yasal Problemler
Neuralink, çipi maymunlar ve domuzlar üzerinde de test etti. Şirket, implant takılmış maymunların basit video oyunları oynayabildiğini veya bilgisayar imlecini hareket ettirebildiklerini daha önce gösterdi. Fakat, bu deneyler tartışmalara da sebep olmuştu. Testlerin, denek hayvanlar üzerinde zayıflatıcı ve negatif etkilerinin olduğu, hatta 12 maymuna deneyler uğruna ötenazi yapıldığı iddia edilmişti. Musk da bu iddialara, “Neuralink’in implantı sonucu hiçbir maymun ölmedi, maymunların zarar görme riskini azaltmak için sağlıklı olanları değil de zaten ölüme yakın maymunları seçiyoruz” şeklinde karşılık vermişti. Ancak, raporlara göre implantın maymunlar üzerinde felç ve beyin şişmesi gibi negatif yan etkileri olabiliyor. Neuralink, ayrıca ABD Ulaşım Bakanlığının “tehlikeli maddelerin taşınması ile ilgili kurallarına uymadığı için” para cezasına çarptırıldı. Şubat 2023’teki incelemeler, Neuralink’in Texas ve California tesislerini ”tehlikeli madde taşıyıcısı” olarak kaydettirmediğini ayrıca tehlikeli maddelerin düzgün paketlenmediğini ortaya çıkardı. Bu maddeler içinde yanıcı bir sıvı olan ve baş ağrısı, baş dönmesi, kas koordinasyon kaybı hatta ölüme neden olabilen “Xylene” de yer alıyor.
Neuralink’in, nihai amacı insan kapasitesinin sınırlarını yeniden tanımlamak. Dolayısıyla şirket, PRIME deneyinin katılımcılarının sadece kendilerinin değil başkalarının da geleceğini yeniden şekillendireceğine inanıyor. Ayrıca Musk BCI teknolojisinin insan ve bilgisayar beyinlerini birleştirerek insanları, yapay zekanın risklerine karşı koruyacağını öne sürüyor. Görünen o ki, teknoloji gelecek yıllarda hayatımızı daha da derinden etkileyecek ve teknoloji-insan; yapay zeka-doğal zeka sınırlarının bulanıklaştığı bir çağa doğru ilerliyoruz.
https://www.nasdaq.com/sites/acquia.prod/files/investing_news_network/c7b809d2c99d41f8f69ef1cebb80a83dbb25714a-person-with-a-neuralink-brain-chip.jpg
Kaynakça:
Chappell, Bill. “What to Know about Elon Musk’s Neuralink, Which Put an Implant into a Human Brain.” NPR, 30 Jan. 2024, www.npr.org/2024/01/30/1227850900/elon-musk-neuralink-implant-clinical-trial. Accessed 11 Feb. 2024.
Hern, Alex. “Elon Musk Says Neuralink Has Implanted Its First Brain Chip in Human.” The Guardian, The Guardian, 30 Jan. 2024, www.theguardian.com/technology/2024/jan/29/elon-musk-neuralink-first-human-brain-chip-implant. Accessed 11 Feb. 2024.
“Quadriplegia (Tetraplegia): Definition, Causes & Types.” Cleveland Clinic, 2022, my.clevelandclinic.org/health/symptoms/23974-quadriplegia-tetraplegia. Accessed 11 Feb. 2024.
Reed, Jim. “Neuralink: Can Musk’s Brain Technology Change the World?” BBC News, BBC News, 4 Feb. 2024, www.bbc.com/news/health-68169082. Accessed 12 Feb. 2024.
Reuters. “Elon Musk’s Neuralink Implants Brain Chip in First Human.” Reuters, 30 Jan. 2024, www.reuters.com/technology/neuralink-implants-brain-chip-first-human-musk-says-2024-01-29/. Accessed 12 Feb. 2024.
“What Is Elon Musk’s Neuralink Brain Chip, Now Being Tested on Humans?” Al Jazeera, Al Jazeera, 31 Jan. 2024, www.aljazeera.com/news/2024/1/31/what-is-elon-musks-neuralink-brain-chip-now-being-tested-on-humans. Accessed 12 Feb. 2024.
Commentaires