Sanat tarihinde kediler, Antik Mısır’dan bu yana farklı perspektiflerde birçok yere sahip oldu. Kediler sanat eserlerinde çeşitli mesajları gizleme, sanatçının yaratıcılığını dışa vurma gibi çeşitli anlamlar taşıyan semboller olarak yer aldı. Krallar Vadisi’ndeki bir mezar yazısı kedilerin antik çağlarda edindiği kutsal değerin izlerini taşıyor: “Sen yüce kedi, tanrıların özünü alan ve sözcüklerin yargıcı ve hükümran efendilerin yöneticisi ve kutsal çemberlerin hakimi; sen hakikaten yüce kedisin!” Kediler tarih boyunca türlü etnik ve dini gruplarda taşıdığı kutsal sıfatını taşımakla kalmadı. Bağımsızlık, özgürlük, gizem, duygusal ifade, kötülük gibi temaları aktarmak için bir araç olarak kullanıldı. Kedilerin sanat eserlerinde farklı biçimlerde karşımıza çıkmasında izleyiciler üzerinde her zaman aynı etkiyi bırakmaması da etkili oldu. İçinde bulunulan zaman ve mekana göre, sanatçının anlatmak istediklerinin değişmesiyle birlikte izleyicinin ihtiyaç duyduğu ve aramakta olduğu anlam da değişiyor. Böylelikle kediler sanat eserlerinde çok yönlü semboller olarak yer almayı başarıyor.
Pierre-Auguste Renoir, Julie Manet
Eugene Manet ve eşi Berthe Morisot, Pierre-Auguste Renoir'in sanatını uzun yıllar hayranlıkla takip etti. 1880’lerin ikinci yarısında bu hayranlık Renoir’in dostluğu ile taçlandırıldı. 1887 yılında ise Manet çifti Renoir’e besledikleri hayranlık ve dostluğun etkisiyle kızları Julie Manet’in portresini çizmesini istemeye karar verdi. Renoir bu eserinde klasik çalışma tarzının dışına çıkarak küçük Manet’in portresini birden fazla bölüme ayırarak çizdi. Julie Manet, Renoir’in genç modeline kedi figürü aracılığıyla yansıttığı sevgi ve duyarlılık ile öne çıkıyor.
Marguerite Gérard- The Cat’s Lunch
Marguerite Gerard’ın sanatında sıcak ev ortamından sahnelere sık sık rastlıyoruz. Klasik antik çağlara atıfta bulunmayı seven ressamların aksine tercihler yaptı. Gerard çoğunlukla dönemin mekan ve kostümlerinden birkaç yüzyıl öncesine ait olanları kullandı. Gerard’ın sanatında öne çıkan bir diğer unsur ise resmetmeyi çok sevdiği kedi ve köpekler idi. Kız kardeşi ile yaşayan Gerard evli olmadığı için maddi olarak bir yük ve sosyal anlamda geride kalmış görülüyordu. Tüm bu düşüncelere karşı Gerard sanatı sayesinde bağımsızlığını kazandı ve özgürlüğünü ilan etti. “The Cat’s Lunch” tablosu ise bu yolculuğunun bir parçası olarak yer alıyor.
Henriette Ronner-Knip - Hide and Seek
Henriette Ronner-Knip sanat dünyasında uzmanı olduğu kedi ve köpek eserleriyle öne çıkan bir sanatçı. 1890 yılında “Magazine of Art” yazarı Marion H. Spielman yazdığı makalede Knip’in özellikle kedi cinsini tasvir etmedeki ilgi ve yeteneği şöyle ifade etti: “Paulus Potter’ın ve Sir Edwin Henry Landseer’in sanata damga vuran geyik ve köpek dünyaları kadar güzel ve etkileyici bir kedi dünyası yarattı. Bu kedi dünyasını güzelliği ve zarafetinin yanında şakacılığı ve kurnazlığı ile çoğu insanın bildiğinin ötesinde zekasıyla dikkat çeken bir ırkla doldurdu.”
Knip’in kedi figürünü öne çıkardığı diğer eserlerinden bazıları:
Cecilia Beaux- Sita and Sarita
Cecilia Beaux 19. yüzyılın sonlarında en iyi Amerikan portre ressamları arasında yer alıyordu. Teknik olarak bir usta olmasının yanında başarılı bir gözlemciydi. Dönemin erkeklerinin egemen olduğu Ulusal Akademi’de tam üyelik ödülü aldı. Sadece derin tekniklerine değil kadınların zekası ve yeteneğine de dikkat çekerek kadınların toplumda maruz kaldıkları kalıplardan daha fazlası olduğunu kanıtladı. Beaux’un “Sita and Sarita” eserinde kuzeni Sarah Allibone Leavitt’i beyazlar içinde omzunda kara kedisi ile tasvir ediyor. Sarah’ın beyaz elbisesi, James McNeill Whistler’ın ünlü tablosu “Symphony in White, No. 1: The White Girl”de öne çıkan beyaz elbiseyi çağrıştırıyor. Beaux’un kurduğu bu biçimsel bağlantı sanat dünyasına hakimiyetini gösteriyor.
Sarah’ın omzundaki kara kedi Edouard Manet’nin meşhur “Olympia” tablosundaki yatağın ayak ucunda duran kediye bir gönderme niteliğinde. İki tabloda da kara kediler benzer pozlar verirken kedilerin bakışları izleyicide benzer bir izlenim uyandırıyor.
Derin Arda Erkul ve Can Tarhan tarafından editlendi.