Tyana Antik Kenti, Niğde’deki geçmişin izlerini günümüze taşıyan tarihi yerleşim yerlerinden bir tanesi. Antik çağlardan beri birçok medeniyetin geçiş noktası olan Tyana, İç Anadolu Bölgesi’ni Gülek Boğazı yoluyla Akdeniz’e bağlayan stratejik bir konumda bulunuyor. Tyana, Geç Roma Döneminde Güney Kapadokya Krallığına başkentlik yapmış önemli bir yerleşim yeri olmakla beraber Hristiyanlık tarihinin en erken dönemlerine ait mimari yapılarıyla da dikkat çekiyor ve bugün yapılan arkeolojik kazılarla bu zengin geçmişi gün yüzüne çıkarıyor.
Tyana, konumu itibarıyla tarihin en eski dönemlerinden itibaren çeşitli orduların ve toplumların geçiş noktası olmuş. Milattan önce 2500’lerde bile Tyana’da yerleşim olduğuna dair arkeolojik bulgular kentin ne denli eski bir geçmişe sahip olduğunu kanıtlıyor. Tyana, Anadolu'da tarih boyunca sürekli iskân gören nadir kentlerden biri olarak öne çıkıyor.
Aksaray Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü ve Kazı Başkanı Prof. Dr. Osman Doğanay'ın başkanlığında sürdürülen kazılar, antik kentin zenginliklerini ortaya çıkarıyor. Tyana Antik Kenti’nde 2016 yılından beri Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın izniyle arkeolojik kazılar, araştırmalar ve restorasyon çalışmaları yürütülüyor. Bu çalışmalar, kentin tarihi önemini günümüzde de gözler önüne seriyor ve Tyana’nın turizm potansiyelini artırıyor. 2024 yılında yapılan kazı çalışmaları ise kentin önemli yapılarını gün yüzüne çıkarmaya devam ediyor. Prof. Dr. Doğanay, özellikle kentin sekizgen planlı kilisesinin ortaya çıkarılmasının Tyana’nın tarihi ve kültürel zenginliğini daha da artırdığını ifade ediyor.
Tyana Antik Kenti'nde yapılan kazı çalışmalarının en dikkat çekici buluntularından biri sekizgen planlı bir kilise. Bu kilise, Hristiyanlığın Anadolu'daki en erken sekizgen planlı yapılarından biri olmasının yanı sıra dünyada bu plana sahip olarak günümüze kadar ulaşan tek kilise olarak kabul ediliyor. Prof. Dr. Doğanay, kilisenin büyük bir kısmının ortaya çıkarıldığını ve kazı çalışmalarının devam ettiğini belirtiyor. Kilisenin sekizgen planı, galeri katı ve üst katı gibi özellikleriyle dikkat çekiyor.
Sekizgen kilisenin yanı sıra, kazı alanında bir Piskopos Sarayı ve vaftizhane yapısı da bulunuyor. Bu buluntular, Tyana’nın Hristiyanlık tarihi açısından da önemli bir merkez olduğunu gösteriyor. Prof. Dr. Doğanay, kilisenin restorasyon çalışmalarının ardından kazı alanındaki kemerlerle entegre edilerek gezilebilecek bir alan haline getirileceğini ifade ediyor. Bu restorasyon, Tyana Antik Kenti’nin turizm potansiyelini artırarak bölgeye daha fazla ziyaretçi çekmeyi hedefliyor.
Tyana Antik Kenti’nde yapılan kazı çalışmaları, tarihin derinliklerinde saklı kalan birçok yapının ve eserin gün yüzüne çıkmasına olanak sağlıyor. Prof. Dr. Doğanay, kazıların neticesinde elde edilen buluntularla Tyana’nın tarihini ve kültürel zenginliğini daha detaylı bir şekilde ortaya koymayı amaçladıklarını belirtiyor. Sekizgen kilisenin keşfi ise Tyana’nın dünya tarihi açısından da önemli bir yere sahip olduğunu gösteriyor.
Tyana Antik Kenti, Anadolu’nun zengin tarihi ve kültürel mirasının önemli bir parçasını oluşturuyor. Stratejik konumu, kesintisiz yerleşim geçmişi ve Hristiyanlık tarihi açısından taşıdığı önemle Tyana, hem arkeologlar hem de tarih meraklıları için büyük bir ilgi odağı olarak dikkat çekiyor. Yapılan kazı ve restorasyon çalışmaları, bu antik kentin zenginliklerini gün yüzüne çıkarmaya devam ederken Tyana’nın turizm potansiyelini de her geçen gün artırıyor. Tyana, geçmişi günümüze taşıyan bir köprü olarak Anadolu’nun kadim geçmişini hatırlatan ve sahip çıkmamız gereken büyüleyici bir antik kent. Antik tarihi ve mimarisiyle Tyana Antik Kenti Türkiye’yi ziyaret eden herkesin mutlaka gezip görmesi gereken harika tarihi yerler arasında bulunuyor.
Comments