Time Yılın İnsanı, 1927’den beri derginin editörleri tarafından seçiliyor ve 2022’de de Volodymr Zelensky bu onurun sahibi olmuştu. 2023’te seçilen kişi ise Taylor Swift olurken Time’ın seçim süreci gündeme gelen konulardan oldu.
Time, geçtiğimiz hafta "Yılın İnsanı" için kısa listesini açıklamıştı. Bu listedeki diğer önemli isimler arasında bu yazın gündem konusu olan film Barbie, Rusya Başbakanı Vladimir Putin, OpenAI ve ChatGPT’nin kurucusu Sam Altman, Amerika Başbakanı Donald Trump’ın bu sene boyunca gündeme gelen davalardaki savcıları ve SAG-AFTRA Hollywood grevcileri bulunuyordu. Bu alanda Taylor Swift ödül alarak yapay zekaya yön veren isimler ile günümüzdeki uluslararası politikanın önemli isimlerini geçmiş oldu.
Genelde bu onurun sahipleri politikanın önde gelenleri veya dini liderler olurken bu sene dünyayı ve tarihi en çok değiştirme potansiyeli olduğu görülen kişi Swift oldu. 2023 boyunca 3 tane listelerde 1 numaraya çıkan albüme sahip oldu, dünyanın dört bir yanındaki stadyumları Eras Tour ile gezerek rekor üstüne rekor kırdı. Ancak etkisi sadece müzik ve eğlence endüstrisinde olmadı, turnesinde gittiği ülkelerde gayri safi yurt içi hasılatını arttırmalarını sağlarken kendisi milyarder statüsü kazandı. Arizona’daki gösterileri bölgeye Super Bowl 2023’ten daha fazla kazanç sağladı. Taylor Swift’in fanları üzerindeki tesiri sevgilisi Travis Kelce üzerinden NFL’e (Amerikan Futbol Ligi) milyonlarca yeni takipçi kazandırmanın yanı sıra sosyal medyadan yaptığı çağrı üzerine on binlerce yeni seçmenin kayıt olması gibi gerçek değişimlere sebep oldu.
Ancak Taylor Swift’in seçilmesi bazı iklim aktivistleri tarafından tepki uyandırdı. Taylor Swift geçtiğimiz yıl içinde 8,293 ton ile özel jetiyle en yüksek miktarda karbon salımına sebep olan ünlü oldu. Ayrıca kasım ayında Rio de Janerio’daki bir konserde, 23 yaşındaki Ana Clara Benevides sıcak hava dalgaları dolayısıyla hayatını kaybetmişti. Stadyuma su alınmasına izin verilmediği bir sırada saatlerce güneşin altında kalan Ana’nın haberini duyan Taylor o günkü performansını iptal etmişti ve daha sonraki konserlerde bizzat kendisi ve ekibi hayranlara su dağıtımıştı. Bazı iklim aktivistleri sıcak hava dalgalarının iklim krizinin bir sonucu olması ile Taylor’ın karbon emisyonları arasında bir bağlantı kurarak Taylor Swift’in bu konuda harekete geçmesi gerektiğini dile getirerek Time’ın onu seçmekte haksız olduğunu söylediler.
Bu açıdan Time’a karşı tepki gösterilirken aslında Time’ın bu ödülü verirkenki metodolojisini göz önünde bulundurmakta fayda var. Time her zaman geçmiş yıl boyunca iyi ya da kötü bir durumla en çok manşetlere yön veren kişiyi seçtiğini açıklıyor. Bu seçim kriteri dolayısıyla Adolf Hitler’in seçilmesi gibi durumlar da seçilen kişinin “en iyi” insan değil de “yılın” insanı olmasının yarattığı farkı öne sürüyor. Ayrıca, Time bu ödülleri verilirken Büyük Adam Kuramı (Great Man Theory) adı verilen bir tarih inceleme teorisini baz alıyor. Büyük Adam Kuramı, bireylerin tarihi değiştirebileceğini savunan ve genellikle erkek dominant bir liderlik teorisine dayanıyor. Bu teoriye göre her liderin sahip olduğu spesifik bir kişilik özellikleri seti bulunuyor. Time, bu seneki seçim yapılırken bu teorinin yarattığı cinsiyetçilik ve ayrımcılığın da göz önünde bulundurulduğundan bahsediyor.
Taylor Swift ise bu ödülü almaktan duyduğu sevinci belirterek Time yazarı Sam Lansky ile yaptığı röportajda müzik kariyeri, ilişkileri ve merakla beklenen “Reputation” albümü üzerine konuşurken kedisi Benjamin Button ile yaptığı dergi kapağı çekimleri gündem oldu. Her ne kadar iklim krizi üzerindeki etkisi açısından tartışmalar ortaya çıkmış olsa da Taylor Swift’in hem eğlence sektörüne hem de ekonomiye yaptığı katkılarla ve “tarih yazma potansiyeli” ile Time Yılın İnsanı seçildi.
Kaynakça
Hawkinson, Kate, Taylor Swift fan died after waiting for her show in a climate-driven heatwave, study finds, Independent, 22 Kasım, 2023.
Jacobs, Sam, 2023 THE CHOICE Taylor Swift, Time, 5 Aralık, 2023.
Just Plane Wrong: Celebs with the Worst Private Jet Co2 Emissions, Yard Insights, 29 Temmuz, 2022.
Lansky, Sam, 2023 PERSON OF THE YEAR Taylor Swift, Time, 6 Aralık, 2023.
Who Will Be TIME’s Person of the Year for 2023? See the Shortlist, Time, 4 Aralık, 2023.
댓글