Boeing’in yeni modeli Starliner uzay aracının test sürüşü için 5 Haziran’da Uluslararası Uzay İstasyonu’na (UUİ) gönderilen Butch Wilmore ve Suni Williams, iki aydan fazla süredir uzayda mahsur kalmış durumda. Normal şartlar altında 14 Haziran’da geri dönmeleri planlanan astronotların dönüşleri uzay aracında meydana gelen arızalar nedeniyle birçok kez ertelendi. Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA) açıklama yaptı, tecrübeli astronotların dönüşü SpaceX ile sağlanacak.
Starliner uzay aracında meydana gelen arızaların sebebinin bazı helyum sızıntıları olduğu belirtildi. Küçük bir helyum sızıntısına rağmen fırlatılan uzay mekiği uzay istasyonuna ulaştığında araç genelinde beş farklı helyum kaçağı vardı. Helyum, uzay mekiklerinde fırlama, uzayda istenilen pozisyona ulaşma ve inmeye destek sağlayan itici sistemlere yönelik yakıt basıncını sağlamak için kullanılmakta. Bu sebeple helyum sızıntıları gezegene iniş açısından tehlike yaratıyor.
Starliner uzay mekiği haziran ayındaki uçuş öncesinde de bazı teknik problemlerle karşı karşıyaydı. Starliner’ın 2019’daki mürettebatsız test uçuşunda yazılım sorunları meydana gelmişti ve 2022 senesinde tekrardan bir test uçuşu yapılması gerekmişti. Ayrıca sonrasında paraşüt ve kapsülün itici sistemindeki helyum sızıntıları dahil olmak üzere birçok sorunla karşılaşılmış ve mayıs ayında bir fırlatma daha iptal olmuştu. En sonunda sızıntı sorununun sona erdiğinin ve endişe edilecek kadar büyük bir problemin olmadığının belirtilmesiyle 5 Haziran’da yeniden bir uçuş yapıldı. Ancak uzay aracının kalkışının ardından daha fazla sızıntı ortaya çıktı ve 5 adet itici sistem arızalandı.
NASA’nın açıklamasına göre 61 yaşındaki Wilmore ve 58 yaşındaki Williams’ın dönüşleri için Starliner güvenli değil fakat hala Boeing’den yana umut var. NASA başkanı Bill Nelson, Starliner’ın insanlı bir şekilde olmasa da gezegene dönüşünün sağlanabileceğini söyledi. Nelson, "Doğası gereği bir test uçuşu ne güvenli ne de rutindir. Dolayısıyla bu karar, güvenliğe yönelik bir taahhüttür.” açıklamasını yaparak test uçuşlarında tehlikeler söz konusu olduğunu ve bu kararın astronotların güvenliğine öncelik verilerek alındığını vurguladı. Ayrıca NASA Yönetim Yardımcısı Jim Free "Bu kolay bir karar olmadı ama kesinlikle doğru bir karar.” değerlendirmesini yaptı.
Ancak iki astronotun güvenliğini sağlamak ve hayatlarını tehlikeye atmamak için Wilmore ve Williams’ın gezegene dönüşü eylül ayında yola çıkacak olan SpaceX’in “Crew Dragon” aracıyla Şubat 2025’te olacak. Sonuç olarak astronotlar UUİ’nin planlandığı gibi sekiz gün değil sekiz ay kalmış olacak.
Uzayda ve karada uzay aracının itici sistemlerine yapılan testlere dayanarak Starliner’ın güvenli olduğu vurgulanmasına rağmen Boeing’in ilk insanlı görev denemesi olan bu uçuşun başarısız bir sonuç alması ve astronotların uzayda mahsur kalması, son zamanlarda uçaklarında da arızalar çıkan Boeing için bir talihsizlik oldu. Boeing ve SpaceX’in NASA ile yaptığı milyar dolarlık kontratlar üzerine SpaceX, UUİ’ye astronot taşımada başarılı olurken Boeing bazı tasarım hataları yüzünden şirketi 1 milyar dolardan fazla zarara uğrattı. Ayrıca Boeing’in Starliner tarafından uzaya gönderilen astronotların gezegene geri dönüşünün sağlanamaması ve bu başarısızlığı rakip şirketi olan SpaceX’in tamamlaması Boeing için itibar zedeleyici olarak değerlendiriyor.
Comments