Ağustos’un ilk haftalarında yaşanan sel felaketi, başkent Pekin’de ve güneyinde kalan Zhuozhou’da halkı büyük tehlikeye soktu. Sel, köprüleri yıktı ve onlarca araç akıntıyla sürüklendi. Etkisini ilk önce Pekin’de gösteren sel, beklenmedik bir şekilde Zhuozhou’ya doğru ilerledi. Zhuozhou’da evlerinden olan halk, odak Pekin’de olduğundan yetkililerin yardımına ulaşamadıkları için yakındı. "Başka yerlerde liderlerin cepheye koştuğunu ve kurtarma çalışmalarını koordine ettiğini görürsünüz ancak Zhuozhou'da ortadan kayboldular." diyen Wang soyadlı bir bölge sakini, üç gün boyunca elektriksiz kaldığı için evinde mahsur kaldığını söyledi. Anca birkaç gün sonra yardım ekipleri bölgeye ulaşabildi. Çok sayıda itfaiye kurtarma ekibi karada hazır beklemekteydi ve botlar nehre dönüşen yol boyunca sıralanmıştı. Şişme botlar denize indiriliyor ve şehrin sular altında kalan merkezine doğru sürülüyordu. Ağır kazıcı kepçeler de şehrin güvenli kısmına doğru ilerliyordu fakat kaya ve toprak taşımak için kullanılmaktansa birkaç parça eşya taşıyan insanları kurtarmak için oradaydılar. Ön taraftaki kürekler bile sersemlemiş insanlarla doluydu. "Yanımızda hiçbir şey getirmedik." dedi bir kadın, kucağındaki bebekle gülümseyerek. Sonra çocuğuna bakarak ekledi: "Sadece dışarı çıkmamız ve bu bebeği güvende tutmamız gerekiyordu." Halktan insanların anlattıklarına göre çok sayıda bina 2. katlarına kadar suyla dolmuştu. Bütün varlıklarını kaybeden onca insan, yine de kurtulabilmiş olmanın minnetini yaşıyordu. Fakat başkalarını kurtarmaya çalışan insanlar da dahil en az 81 kişinin bu felakette can verdiği öğrenildi.
Bölge sakinleri buldozerle kurtarılırken.
Birbirine bağlı barajlar, su depoları ve yolları kullanılarak sel suları, başkentten uzağa ve Hebei'nin daha az insanın yaşadığı bölgelerine itildi ve bu durum insanlardan oldukça tepki çekti. "Çin'in sel kontrol ağı Pekin, Tianjin ve Şangay gibi büyük ve önemli şehirlere öncelik veren bir koruma sıralamasına sahiptir ve bu listenin en alt sırasında kırsal alanlar yer almaktadır. Çin sisteminde; en altta, şehirdeki sıradan insanlar ve ihtiyaçlarına saygı duyulmayan kırsal kesimdekiler yer alıyor." dedi Çinli mühendis Wang Weiluo. Zhuozhou'dan Pekin'e giden yolda, her iki tarafı da moloz yığınlarıyla çevrili bir nehir düzlüğü üzerinde bir köprü bulunmakta. Buzdolapları, endüstriyel variller ve birkaç ev inşa etmeye yetecek kadar kerestenin yanı sıra basketbol topları ve anaokullarında kullanılan türden yumuşak dolgulu zeminler var. Geleneksel Çin enstrümanları, büyük kamyon lastikleri ve can yeleklerinin yanına yığılmış durumda.
Selin kıyıya vurduğu çöp yığınına bakan bir aile.
Ekonomik zararlar da bu durumla yarışır büyüklükteydi. Geçtiğimiz yıllarda Koronavirüs’ün yarattığı zorluklarla boğuşmuş olan bu ülke için sarsıcı bir durumdu. Birçok çiftçinin sayısız pirinç tarlaları harap olmuştu. Zhao Lijuan adında bir çiftçi, “Ürünlerimizi ektiğimiz tarlaların hepsi sular altında kaldı. Kayıplar hesaplanamaz boyutta. Bu sene tekrardan ekim yapamayız.” diye belirtti. Bölgenin ünlü Wuchang pirinç mahsulünün %40'ı yok oldu, selin büyüklüğü ve yıkıcı hızı sebebiyle tarlalar resmen dümdüz kaldı. Hep yemyeşil görünen bu alan bugün kahverengi ve cansız bir halde. Mallarını kaybetmiş sayısız iş insanı da mağdur durumda. Zararı kapatmanın sekiz ila on yılı bulabileceği söyleniyor. Bu konuda hükümet sessizliğini korumakta. Canlarını anca kurtarmış halk bunun üstüne selden kalan, her şeyi bir örtü gibi kaplamış olan çamurla mücadele etmekte.
Zhuozhou’da bulunan yok olmuş mısır tarlası.
On yıldan biraz daha uzun bir süre içinde ülkede kaydedilen sel sayısı on kat arttı. 2011 yazında Çin'de her ay altı ila sekiz sel felaketi kaydediliyordu. Geçen yıl Temmuz ayında 130'dan fazla, Ağustos ayında ise 82 sel kaydedildi. Greenpeace’den Doktor Zhao Li'ye göre, sel sayılarındaki artış, Çin'in sel verilerini izlemek ve kaydetmek için daha iyi sistemler geliştirmesiyle kısmen açıklanabilir. Ancak Dr. Li, küresel ısınmanın hala ana bir etken olduğunu belirtti. Dr. Li, "Uç noktada hava olaylarına karşı hazırlıklı değiliz. Yakın zamanda yaşanan sel felaketleri de bunun altını çiziyor. Yüzlerce yılın en kötüsü olan bir selle yüzleşebilmek için tüm altyapıyı iyileştirmek çok büyük ve belki de gerçekçi olmayan bir görev. Ancak iklim değişikliği, yüzyılda bir yaşanan bu tür olayları öyle bir sıklıkta tekrarlıyor ki, yakında yine bir felaketi kontrol etmek zorunda kalacağımızı gösteriyor." diye eklemekte.
İster kuraklık ister ani seller nedeniyle olsun, ekstrem hava koşulları dikkatleri bir kez daha iklim değişikliğinin Çin üzerindeki etkisine çekiyor ve bununla mücadele etmek için alınan önlemlerin, potansiyel olarak felakete yol açabilecek bu olayların yıkıcı gücünü dizginlemek için yeterince güçlü olup olmadığı konusunda sorgulayıcı sorular soruyor. Fakat bu, herhangi bir ülkenin tek başına çözemeyeceği büyüklükte, küresel bir sorundur.
Ceyda Baş ve Yağmur Ece Nisanoğlu tarafından editlendi.
Kaynakça:
McDonell, Stephen. “China’s Summer of Climate Destruction.” BBC News, BBC, 27 Ağustos 2023, www.bbc.com/news/world-asia-china-66616699.
McDonell, Stephen. “The Chinese Town Engulfed by a Flood to Save Beijing.” BBC News, BBC, 4 Ağustos 2023, www.bbc.com/news/world-asia-china-66391331.
Chen, Laurie. “‘they Disappeared’: China Flood Victims Criticise Government Response.” Reuters, Thomson Reuters, 10 Ağustos 2023, www.reuters.com/world/china/they-disappeared-china-flood-victims-criticise-government-response-2023-08-10/.
Comments